Góra Kalwaria: z korzeniami w XIII wieku

Tego szukamy w Górze Kalwarii

Przekonaj się, co kryje się pod najczęściej wyszukiwanymi frazami internautów, takimi jak: Góra Kalwaria praca, Góra Kalwaria pogoda, Góra Kalwaria, basen Góra Kalwaria, przychodnia Góra Kalwaria, szkoła podstawowa nr 2 Góra Kalwaria.

Jeśli jesteś osobą, która chce dowiedzieć się czegoś więcej o Górze Kalwarii, tutaj możesz przeczytać kilka słów o jej historii oraz sprawdzić dane dotyczące miasta.

---

Od XIII wieku istniała wieś Góra nad Wisłą, nazwana tak ze względu na swoje położenie na skarpie. Przez wiele wieków pozostawała w cieniu sąsiedniego Czerska, które przez 150 lat było stolicą Księstwa Mazowieckiego. Rok 1666 okazał się przełomowy w historii Góry. Wtedy to, po wcześniejszym zniszczeniu i opuszczeniu podczas szwedzkiego potopu, szlacheckie miasteczko zostało zakupione przez Stefana Wierzbowskiego, biskupa poznańskiego. Góra, będąca częścią diecezji poznańskiej, została nabyta od braci Mikołaja i Konstantego Górskich oraz Anny Niemirzyny.

Biskup zdecydował się nabyć te ziemie w celu utworzenia pierwszej na Mazowszu kalwarii-sanktuarium poświęconego Męce Pańskiej. Co więcej, planowano, aby to miejsce stanowiło swoiste odwzorowanie Jerozolimy z czasów Jezusa Chrystusa. To śmiałe przedsięwzięcie udało się zrealizować, gdyż 26 lutego 1670 r. król Michał Korybut Wiśniowiecki wydał przywilej zezwalający na założenie miasta. Otrzymało ono nazwę Nowa Jerozolima i szybko stało się jednym z kluczowych miejsc pielgrzymkowych w kraju.

W jaki sposób prezentowała się i funkcjonowała Nowa Jerozolima? Na obszarze tym istniało ponad 40 miejsc upamiętniających wydarzenia z życia Chrystusa, przy czym ich rozmieszczenie wzorowano na planie Jerozolimy. Przeważnie były to kościoły i kaplice, takie jak Wieczernik i Ratusz Piłata. Na terenie miasta istniały również symboliczne elementy, takie jak potok Cedron czy Ogrójec. Dodatkowo dwie główne ulice tworzyły krzyż łaciński, a ich nawierzchnię pokryto ziemią pochodzącą z Jerozolimy. Prawdopodobnie projekt Nowej Jerozolimy został stworzony przez architekta Tylmana z Gameren, który pochodził z Niderlandów.

Pod końcem XVIII wieku Nowa Jerozolima zaczęła tracić swoją pozycję jako miejsce pielgrzymkowe. Główny kościół na Kalwarii został zamknięty ze względu na jego bardzo zły stan. Decydującym ciosem okazał się trzeci rozbiór Polski w 1795 r., gdy miasto znalazło się pod zaborem pruskim przez ponad dekadę. Wszystkie majątki kościelne stały się własnością okupanta, a świątynię na Kalwarii rozebrano. Po utworzeniu w 1815 r. Królestwa Polskiego mieszkańcy odetchnęli nieco, ale jednocześnie zlikwidowano kolegium, kościół i klasztor pijarów (aby zrobić miejsce dla wojska) oraz zburzono kościół i klasztor dominikanów, zastępując je placem musztry.

W pierwszych dekadach XIX wieku miasto (już wówczas nazywane Górą Kalwarią) przestało pełnić funkcję sanktuarium pasyjnego, stając się istotnym miejscem dla społeczności żydowskiej. Od roku 1802, zgodnie z decyzją pruskiego zaborcy, niekatoliccy osadnicy mieli tu prawo się osiedlać. W 1825 r. liczba żydowskich mieszkańców przewyższyła liczbę mieszkańców wyznania chrześcijańskiego, a w połowie XIX wieku Żydzi stanowili nawet 2/3 miejscowej społeczności, czyli 1161 spośród 1750 mieszkańców. Od 1859 r. Góra Kalwaria, nazywana również w jidysz Ger, stała się jednym z głównych centrów religii i kultury żydowskiej w Królestwie Polskim. W tym czasie do miasta przybył znany cadyk Icchak Meir Rothenberg, zakładając chasydzką dynastię Ger, znanych również jako Alterowie. Z powodu obecności cadyka i jego następców, chasydzi z różnych regionów kraju zaczęli pielgrzymować do miasta. Z myślą o nich, pod koniec XIX wieku, wybudowano także połączenie kolejowe Warszawa – Góra Kalwaria. Ponadto na obszarze przybywali również ewangelicy z ówczesnych Niemiec, zakładając wioskę Kąty.

W kontekście najnowszej historii Góra Kalwaria jest utożsamiana z istnieniem garnizonu wojskowego. Polskie siły mundurowe, głównie żołnierze, stacjonowały w tym miejscu z dwiema krótkimi przerwami od 1916 do 2001 r.

---

FAKTY GÓRA KALWARIA